Wanneer beplant je je tuin?
De metereologische lente is begonnen en we horen en zien dat de natuur ook al flink op dreef is. Vogels beginnen met nestelen en steeds meer planten lopen uit. Je hebt de afgelopen maanden misschien weinig aan je tuin gedacht, maar nu steken de lentekriebels de kop op! Mogelijk heb je in de winter nieuwe plannen gemaakt (of laten maken, door De Bloeigaard bijvoorbeeld 😉) en wil je die nu tot uitvoer brengen. Wanneer kun je het beste nieuwe planten in je tuin zetten?
Met het antwoord op die vraag stel ik je nu misschien een beetje teleur. Voor de meeste planten is de beste periode namelijk het najaar, de periode van september tot en met november. In deze periode is de grond nog warm, zodat nieuwe aanplant vast goed kan wortelen voor de koudste wintermaanden. Door najaarsregens is de grond meestal voldoende vochtig. De buitentemperatuur is niet meer zo hoog, zodat planten minder water verdampen via hun bladeren. Veel vaste planten sterven in het najaar bovengronds af. Maar zo lang de grond nog warm genoeg is, gaat de wortelontwikkeling gewoon door. Als de planten in het voorjaar weer uitlopen, zijn ze dus al goed geworteld. Ze kunnen hun energie dan meteen steken in hun ontwikkeling bovengronds. Als je in het najaar aanplant, houd er dan wel rekening mee dat je van de meeste nieuwe planten gedurende de winter niet zoveel ziet. Veel planten sterven immers bovengronds af in de winter. Plaats eventueel stokjes bij je nieuwe aanplant. Op deze manier vergis je je in het voorjaar niet: voor je het weet, zie je de jonge uitlopers aan voor ongewenste planten.
Bovenstaande wil niet zeggen dat aanplanten in een andere periode van het jaar niet mogelijk is. Veel planten worden tegenwoordig in pot gekweekt en kunnen dan het hele jaar door geplant worden, behalve als de grond bevroren is. In de vroege lente aanplanten kan voor de meeste planten ook goed. Houd er dan rekening mee dat je de planten in de eerste zomer extra water moet geven, want hun wortels hebben zich nog onvoldoende kunnen ontwikkelen. Overigens moet je ook bij aanplanten in de winter in de gaten houden of het niet te lang droog is. Ook in dat geval zul je  nieuwe planten water moeten geven. Je begrijpt vast dat aanplanten in de hitte van juli en augustus in de regel ook geen goed idee is…
Kortom, bij in pot gekweekte planten is aanplanting het grootste deel van het jaar mogelijk. Voor het mooiste resultaat en de minste noodzaak tot extra watergeven, kun je echter het beste in het najaar planten.
Er zijn natuurlijk wel uitzonderingen! Eenjarigen bijvoorbeeld. Die zijn meestal niet winterhard en plant je in het voorjaar voor groei en bloei in dat zelfde jaar. Vorstgevoelige planten kunnen ook beter pas in het voorjaar geplant worden. Wintergroene planten (planten die hun blad houden in de winter) plant je het liefste tussen 1 september en 31 oktober, of tussen 1 maart en 15 april. Deze planten verdampen zowel in de zomer als in de winter vocht via hun bladeren. Daarom moeten ze snel na aanplanten wortels maken. Dat doen ze het beste in het voorjaar of najaar.
Tot slot zijn er planten die zonder pot worden geleverd. Vaak betreft dat heesters of bomen waarvan de kluit bijeen wordt gehouden door bijvoorbeeld een net of een juten zak. Of het zijn heesters of bomen die met kale wortel worden geleverd (‘wortelgoed’). Daarover schreef ik eerder al. Deze planten worden geleverd wanneer ze hun blad hebben laten vallen en hun sapstroom tot rust is gekomen. Je plant wortelgoed in de periode van 1 november tot ongeveer 15 maart, voordat de sapstroom weer op gang komt. Zo lang de sapstroom in rust is, zijn de planten namelijk beschermd tegen winterse kou. Let op! Als je wortelgoed ontvangt, maar niet direct tijd hebt om te planten, zorg er dan voor dat de wortels niet uitdrogen door ze tijdelijk te bedekken (bijvoorbeeld met een vochtige doek) en de planten uit de wind te bewaren. Duurt het langer, kuil de planten dan tijdelijk in en geef geregeld water.