Zaai nu inheemse planten!
Terwijl de herfst zich aandient en veel vaste planten in de tuin over hun hoogtepunt heen zijn, is nu (augustus-september) hét moment om inheemse planten te zaaien. Dit geldt in het bijzonder voor bloemenweidemengsels met meerjarige soorten. Veel zaden in dit soort mengsels zijn namelijk ‘koudkiemers’. Dat wil zeggen dat ze een periode van winterkou nodig hebben voordat ze in het voorjaar zullen ontkiemen. Niet zo gek ook eigenlijk: in de natuur laten planten hun zaden ook voor de winter vallen!
Zaaien in het najaar heeft nog een ander voordeel: er zal minder onkruid opkomen tussen de zaailingen, want de typische onkruiden zoals melde en perzikkruid ontkiemen alleen op in het voorjaar bewerkte grond.
Als je een wilde bloemenweide aan wil leggen, zijn augustus en september dus perfecte maanden om te zaaien. Kies je voor het zaaien van eenjarige soorten, of voor mengsels met ook uitheemse soorten, dan kan het voorjaar de voorkeur hebben. Dit is afhankelijk van de soorten in het zaadmengsel. Kijk dan op de verpakking voor de beste zaaitijd.
Wat ga je zaaien?
Wellicht heb je een specifieke soort op het oog die je wil zaaien. Dan is de keuze snel gemaakt. Maar misschien overweeg je een stukje van je tuin in te zaaien met een meerjarig inheemse bloemenmengsel? Dat is een hele goede keuze voor meer biodiversiteit in je tuin! Voor een goede slagingskans is het wel verstandig om wat vooronderzoek te doen. Op wat voor grondsoort tuinier je? Heb je droge zandgrond, of zit je juist op vette klei? Wil je een zonnig stuk inzaaien, of juist een tuindeel waar veel schaduw is? Zaai je met een bepaald doel? Bijvoorbeeld een kale boomspiegel opvullen, een stukje gazon vervangen, of een dakoppervlak laten begroeien?
Er zijn verschillende wilde bloemenzaadmengsels op de markt. Cruydt-Hoeck verkoopt diverse biologische zaadmengsels voor verschillende omstandigheden en doelen. Je kunt op de website van deze zaadhandel met behulp van filters gemakkelijk zoeken naar het type mengsel dat jij zoekt. Er staat ook veel achtergrondinformatie op deze website, over hoe je moet zaaien en hoe je een bloemenweide moet onderhouden.
Is je doel vooral om bij te dragen aan meer biodiversiteit? Dan kun je ook kiezen voor een streekeigen zaadmengsel (een zogenaamd streektuinmengsel). Cruydt-Hoeck is samen met een aantal andere partijen betrokken bij het initiatief Streektuinen. Voor dit initiatief is Nederland verdeeld in 25 ecologische streken en voor ieder van deze streken zijn de meest kenmerkende (en veelal bedreigde) kruiden, bomen, struiken, bijen, vlinders en andere dieren vastgesteld. Door met jouw tuin aan te sluiten bij de soorten die kenmerkend zijn voor jouw streek, creëer je een extra stapsteen voor de lokale biodiversiteit. Speciaal voor Streektuinen heeft Cruydt-Hoeck 25 streekeigen zaadmengsels samengesteld. Je vindt ze hier.
Hoe zaaien?
Je zaait bloemenmengsels het beste op licht voorbewerkte, kale grond. Bereid de grond tijdig voor, bijvoorbeeld door eerst een vals zaadbed te maken. Je ontdoet de in te zaaien grond dan eerst, bijvoorbeeld in de zomer, eenmalig grondig van alle aanwezige planten en laat de grond vervolgens braak liggen. Na een aantal weken schoffel je de spontaan ontkiemde pionierkruiden (onkruiden) weg. Dit herhaal je na een aantal weken nog eens. Je weet nu zeker dat de meeste zaden van pioniers in de bewerkte grond ontkiemd zijn. De grond is nu klaar voor het inzaaien. Hoe je je grond precies voorbereidt, hangt natuurlijk af van de uitgangssituatie. Voor een gunstig resultaat moet de grond bij zaaien in ieder geval kaal zijn.
De meeste wilde planten houden van schrale (voedselarme) grond. Bemest de bodem van het tuindeel waar je wil gaan zaaien dus niet. Voeg ook geen compost toe. Een te voedselrijke grond geeft grassen veel kans; ze zullen je bloemenweide gaan domineren.
Zaai het zaadmengsel breedwerpig. Dat wil zeggen dat je het zaad losjes en zo gelijkmatig mogelijk over het hele terrein uitstrooit. Door het zaad te mengen met wat wit zand, zie je goed waar je al hebt gezaaid en of je het zaad inderdaad gelijkmatig aan het uitstrooien bent.
Hark het zaad lichtjes in of druk het aan (met een plankje bijvoorbeeld), zodat het goed contact maakt met de grond.
De ontkieming van de zaden uit het zaadmengsel zal ongelijkmatig gebeuren: sommige soorten zullen voor de winter al een rozet vormen; andere soorten (de koudekiemers) hebben eerst winterse kou nodig voordat ze in het voorjaar zullen ontkiemen. Heb dus geduld!