Help, mijn tuin ziet er uitgeblust uit!
Na een aantal heerlijke voorjaarsmaanden vol frisgroene planten, kan je tuin er in de zomer opeens zo uitgeblust uit zien. Het frisse is er vanaf, planten vallen om door de invloed van wind en regen, er bloeit nog wel vanalles, maar de ‘jeu’ is eraf. Herkenbaar?
In dit blogbericht geef ik je tips voor wat je kunt doen om je tuin mooi de zomer door te loodsen.
Acceptatie
Allereerst… accepteer dat de zomer geen lente meer is (en dat na de zomer herfst en winter volgen). Als je de parallel trekt met een mensenleven (‘richting de herfst van je leven gaan’), kan het je neerslachtig maken. Deze parallel gaat voor een deel mank: in het leven van een vaste plant volgt na de winter immers gewoon weer een nieuwe lente! Vaste planten maken een prachtige cyclus door: ze vormen in het voorjaar nieuw blad, doen dan via fotosynthese energie op om te groeien en tot bloei te komen. Na de bestuiving maken ze zaden om zich te vermeerderen, en dan keren ze een poosje in zichzelf om op adem te komen zodat de cyclus opnieuw kan beginnen. Eenjarige planten zetten alle energie in de productie van nakomelingen en vinden het daarna wel welletjes. Maar hun nakomelingen pakken de draad gewoon weer op in de volgende lente!
Oftewel: als je deschoonheid van de cyclus van een plantenleven ziet, zul je gemakkelijker accepteren dat er na de fase van frisgroene blad en de vreugde van de eerste bloemen, een fase volgt waarin planten zaad zetten en tot rust komen.
Dan nu wat praktische tips (want ik vermoed dat je daarom dit blogbericht leest, niet omdat je een filosofische beschouwing zocht…).
Tijdig steunen
In de zomer gaan veel planten hangen of zelfs liggen. Ze waren al topzwaar door bloemen en zaden, waarna een zomerstorm of een flinke bui ze definitief uit balans brengt. Als dit gebeurt, ben je eigenlijk al te laat. Je zult zien dat de planten die je dan nog overeind probeert te krijgen met plantensteunen, er alleen maar zieliger uit gaan zien. Als je een tijdje tuiniert met dezelfde planten, weet je op een gegeven moment wel welke planten in de loop van het groeiseizoen gaan hangen. Geef deze planten al ruim voordat ze dat gaan doen, steun. De planten zullen dan op een natuurlijke manier rond de steunen groeien, waardoor je die helemaal niet ziet.
Er zijn allerlei manieren om planten steun te geven. Het mooiste is om dat te doen met natuurlijk materiaal: maak plantensteunen van wilgentenen, hazelaartwijgen of andere stevige (en/of buigzame) takken. Of geef ze steun van een buurplant, -struik, of -boom. Metalen steunen kun je vrij gemakkelijk zelf maken en zijn natuurlijk ook te koop.
Chelsea chop
De zogenaamde ‘chelsea chop’ methode kun je toepassen op veel kruidachtige, vaste planten die na de langste dag van het jaar bloeien. Je knipt ze tot maximaal de helft terug en daarmee zal de plant compacter blijven en later bloeien. Als je dit met een deel van je planten doet, maar niet met allemaal, heb je gedurende een langere periode bloei van deze plantsoort! De chelsea chop methode voer je uit in de periode van de jaarlijkse Chelsea Flower Show (eind mei – begin juni), vandaar de naam.
Je kunt ook uitgebloeide bloemen uit je planten knippen. Sommige planten blijven dan langer doorbloeien (Dahlia’s, Lathyrus), andere gaan nog een tweede keer later in het seizoen bloeien (sommige Salvia en Geranium soorten bijvoorbeeld). Bedenk echter wel dat veel zaaddozen een belangrijke voedingsbron zijn voor vogels en holle stengels van uitgebloeide bloemen en schuilplaats voor insecten. Knip dus met mate!
Structuurplanten
Zorg ervoor dat je voldoende planten, struiken en bomen in je tuin hebt die jaarrond structuur bieden. Bomen doen dat natuurlijk per definitie, net als veel (wintergroene) struiken. Maar ook een aantal planten blijft langdurig aantrekkelijk om naar te kijken zonder in te zakken of om te vallen. Neem bijvoorbeeld kogeldistel (Echinops), kaardebol (Dipsacus; tweejarig), het roodbladige purperklokje (Heuchera) en verschillende soorten varens. Als je het oog naar deze soorten in je tuin leidt, vallen de uitgebluste soorten minder op.
Grote bloeiboog
Tot slot, probeer tot een combinatie van planten in je tuin te komen die samen een zo groot mogelijke bloeiboog vormen. Dat wil zeggen, zorg ervoor dat er zo lang mogelijk in het jaar iets bloeit in je tuin. Ik schreef er eerder een blogbericht over. Planten die pas laat nog beginnen met bloeien, geven je tuin opnieuw glans. In de categorie tuinplanten zijn herfstasters en herfstanemonen fijne planten voor late bloei. Onder de inheemse planten is klimop de koning van het late bloeien (al zijn diens bloemen niet erg opvallend).
Selecteer de planten voor in je tuin óók op hun bloeitijd en spreid deze zoveel mogelijk. Op die manier houd je altijd iets bloeiends in het verschiet!