Slakken: wie het weet, mag het zeggen!
Waarschijnlijk is er dit jaar geen gesprek tussen tuiniers dat niet over slakken gaat. Iedere tuinier zal het hebben meegemaakt: na uitplanten van zorgvuldig opgekweekte plantjes, worden die in een mum van tijd helemaal opgegeten door slakken. Er is zelfs heuse ‘uitplantangst’ ontstaan onder tuiniers. Planten die andere jaren leken te worden overgeslagen, vallen opeens ten prooi aan slakken. We vangen ze in grote aantallen weg uit de tuin. De een zet ze netjes verderop weer uit, de ander knipt ze genadeloos door of kiepert ze in de gft-bak.
Ook ik krijg regelmatig vragen over slakken van mijn opdrachtgevers. Een ecologisch tuinontwerper en tuinier zal er wel raad mee weten, toch? Laat ik maar meteen eerlijk zijn: ja en (vooral ook) nee.
Ja, omdat ik kan uitleggen dat een plaag betekent dat het ecosysteem uit balans is, en je als tuinier dus moet werken aan herstel van die balans. Ergo: maak van je tuin een paradijs voor de natuurlijke vijanden van slakken, zoals egels, vogels, kikkers en padden.
Nee, omdat ik net als iedere ervaren tuinier weet dat de praktijk weerbarstig is, en dat het herstel van die balans zich niet op korte termijn laat afdwingen met een aantal natuurlijke ingrepen in een particuliere tuin.
We willen niet wachten tot kikkers en egels de slakkenpopulaties in onze tuin tot normale proporties hebben teruggebracht. We willen nú dat onze jonge planten niet stuk voor stuk het loodje leggen door slakkenvraat. Alleen, zo werkt het niet bij een ecosysteem dat uit balans is. Herstel daarvan vraagt om een lange adem. Dat betekent niet dat we er dus maar niet aan moeten beginnen! Nee, laten we allemaal werken aan een meer biodiverse tuin waar vogels, kikkers, egels en andere dieren zich thuis voelen. Ik kan je daar bij helpen.
Ondertussen kun je je jonge plantjes proberen wat te beschermen tegen slakken met allerlei huis-, tuin- en keukenmiddeltjes. Ze zijn geen van alle 100% effectief, maar helpen wel een beetje. Ik som ze hier niet op; er zijn genoeg bronnen waar je deze informatie (en nog veel meer over slakken!) kunt vinden. Bijvoorbeeld op de website van Milieu Centraal (zie hier), en op de website van Velt, de vereniging voor ecologisch leven, koken en tuinieren (zie hier). Ook Bloemenpark Appeltern, waar onze vakvereniging Wilde Weelde een ecologische showtuin heeft, geeft tips over wat te doen tegen slakken (zie hier). Hun conclusies zijn gelukkig vrij consequent: vermijd het gebruik van gif! Daarmee raakt het ecosysteem alleen maar verder uit balans.
Tot slot, je kunt ook proberen te omdenken en te genieten van de gatenkaasstructuur die slakken overlaten na een nachtje flink dooreten. Of van glinsterende slijmsporen in het ochtendlicht… Er heeft die nacht dan in ieder geval íemand zijn buikje rond kunnen eten!
